ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΚΑΝΑΡΙΝΙΟΥ & ΤΩΝ ΠΤΗΝΩΝ
» Είναι αρκετά δύσκολο πολλές φορές να περιγράψεις το αυτονόητο, οτι δηλαδή οι εκτροφείς είναι οι απόλυτα υπεύθυνοι για την χορήγηση τροφής και νερού στους φτερωτούς μας φίλους. Θα πρέπει λοιπόν να γνωρίζουμε πολύ καλά τις διατροφικές συνήθειες και ανάγκες των καναρινιών κατά την διάρκεια του έτους και ανάλογα να προσθέτουμε ή να αφαιρούμε στοιχεία από την διατροφή τους…»
Ένα ενδιαφέρον άρθρο απο τους εκτροφείς: κο Παναγιώτη Μακρή και το γιατρό κο Παναγιώτη Α. Μαματζάκη μπορείτε να διαβάσετε εδώ : Διατροφή στο καναρίνι
ΟΙ ΦΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ
Βάση της επιστημονικής μελέτης για τη σωστή διατροφή των πτηνών, τα σιτηρέσια σπόρων που χορηγούνται πρέπει να τροποποιούνται καθώς οι ανάγκες τους διαφοροποιούνται ανά περιόδους. Ο πιο βασικός παράγοντας είναι η αλλαγή των εποχών του χρόνου. Κάθε εποχή οδηγεί το πτηνό σε διαφορετική βιολογική φάση και έχει τις ιδιαιτερότητές της, π.χ. περίοδος συντήρησης, περίοδος αναπαραγωγής, περίοδος πτερόροιας. Εκτός όμως από αυτές τις φάσεις υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν τη διατροφή, όπως το είδος των πτηνών, η ηλικία, ο χώρος στέγασης τους (εσωτερικός-εξωτερικός), η θερμοκρασία (κρύο-ζέστη, υγρασία), το μέγεθος του κλουβιού (δυνατότητα πετάγματος-εκγύμνασης), ο πληθυσμός των πτηνών στο κλουβί (στρες-μάχη για την τροφή), περίοδοι εκθέσεων (στρες-ανάγκη για λαμπερό πτέρωμα).
ΟΙ ΒΑΣΙΚΕΣ ΦΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ 1 2 3
1.Περίοδος συντήρησης
Στην περίοδο της συντήρησης τα πτηνά έχουν μειωμένες ανάγκες σε υψηλά ποσοστά πρωτεϊνών και βιταμινών και μειωμένη ποικιλία σπόρων καθώς εισέρχονται σε φάση ηρεμίας και όχι έντασης όπως η αναπαραγωγή και η πτερόροια.
2.Περίοδος αναπαραγωγής
Η περίοδος αναπαραγωγής περιλαμβάνει το ζευγάρωμα, την ωοτοκία, την εκκόλαψη και το τάισμα των νεοσσών.Εκτροφικά η προετοιμασία για την περίοδο αυτή ξεκινά περίπου ενάμιση μήνα νωρίτερα, όπου απαιτείται ο σταδιακός εμπλουτισμός του σιτηρεσίου αυξάνοντας την ποικιλία των σπόρων. Με το μεγάλωμα της ημέρας και την ποικιλία και αφθονία τροφής, τα πτηνά έρχονται σε επιθυμία για ζευγάρωμα. Απαιτούνται συγκεκριμένα θρεπτικά συστατικά οπότε οι σπόροι που τους χορηγούμε δεν πρέπει να είναι τυχαίοι. Μόνο ένα σωστά μελετημένο μείγμα σπόρων μπορεί να δώσει υψηλά ποσοστά πρωτεϊνών, βιταμινών, υδατανθράκων και λιπαρών οξέων που θα ευνοήσουν την διάθεση για ζευγάρωμα και θα ενισχύσουν την γονιμότητα. Επιπλέον για επιτυχημένη αναπαραγωγή θα πρέπει όσο μπορούμε να προσομοιάσουμε τις φυσικές συνθήκες αναπαραγωγής. Αυτές είναι 13 ώρες ηλιακό φως, θερμοκρασία 15-28ο C και υγρασία 40-70% (ελέγξτε προσεχτικά τις ιδανικές συνθήκες αναλόγως τα είδη των πτηνών), ανανέωση του αέρα, αποφυγή ρευμάτων.
3.Περίοδος πτερόροιας
Τα φτερά συγκρατούν το 5% του βάρους του πτηνού και συντίθενται κυρίως από πρωτεϊνες. Τα περισσότερα πτηνά ανανεώνουν το πτέρωμά τους μια φορά ετησίως. Η περίοδος αυτή ονομάζεται πτερόροια. Υπάρχει η φυσιολογική και η παθολογική πτερόροια. Η παθολογική είναι απρόβλεπτη και οφείλεται σε μη φυσιολογικές συνθήκες διαβίσωσης και ασθένειες. Η φυσιολογική παρατηρείται τους καλοκαιρινούς μήνες μετά το τέλος του ζευγαρώματος και διαρκεί περίπου 5 έως 7 εβδομάδες. Στα νεαρά πτηνά πραγματοποιείται σε ηλικία περίπου 2-3 μηνών όπου αντικαθιστούν για πρώτη φορά το πτέρωμά τους.
Η περίοδος της πτερόροιας διαφοροποιείται ανάλογα το είδος του πτηνού. Επίσης εξαρτάται από τις περιβαλλοντικές συνθήκες όπως η υγρασία και η θερμοκρασία του περιβάλλοντος, το φως (ανάγκη έκθεσής τους σε ηλιακές ακτινοβολίες UV), το χώρο όπου ζουν (θα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο ευρύχωρος) και τη δυνατότητα να κάνουν μπάνιο σχεδόν καθημερινά (τα ανακουφίζει και βοηθά στην ταχύτερη απομάκρυνση των νεκρών φτερών). Επίσης σημαντικό ρόλο παίζει η διατροφή καθώς οι ανάγκες τροποποιούνται (μικρότερη ανάγκη πρωτεϊνών, αλλά μεγαλύτερη ανάγκη αμινοξέων από την εποχή της αναπαραγωγής και αυξημένη ανάγκη σε λιπαρά οξέα, μεταλλικές ουσίες και ιχνοστοιχεία).
Η ελλιπής διατροφή αυτή την περίοδο προκαλεί παρατεταμένη ή εκτός εποχής πτερόροια, αποχρωματισμό του πτερώματος, μειωμένη γονιμότητα, ανεπαρκές κελάηδημα και ευπάθεια σε ασθένειες. Ο κανιβαλισμός (τσίμπημα των φτερών) μεταξύ των πτηνών την περίοδο αυτή οφείλεται κυρίως σε έλλειψη πρωτεϊνης στην τροφή.
Κατά την πτερόροια τα πτηνά μπορεί να έχουν υπνηλία, κνησμό ή δυσκολία στο πέταγμα, ενώ τα αρσενικά συνήθως παύουν να κελαηδούν. Όταν πλέον αντικαθίσταται και το πτέρωμα του κεφαλιού σημαίνει ότι η πτερόροια πλησιάζει στο τέλος της.
Μια σωστά ολοκληρωμένη πτερόροια δίνει υγεία στο πτηνό, αυξάνοντας το προσδόκιμο ζωής του.
ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ
Βάση ερευνών οι ασθένειες πτηνών συντροφιάς που οφείλονται σε λανθασμένη ή μη ισορροπημένη διατροφή, φτάνει το 90%. Για να τους εξασφαλίσουμε την καλύτερη δυνατή μακροζωϊα θα πρέπει να διαμορφώνουμε καταλλήλως το σιτηρέσιό τους λαμβάνοντας υπόψη το σύνολο των αναγκαίων συστατικών ανά περίοδο του βιολογικού κύκλου ζωής των πτηνών (συντήρηση, αναπαραγωγή, ανάπτυξη, πτερρόροια, διαγωνισμοί) και επιλέγοντας ποιοτικές τροφές με εγγυημένα υψηλά επίπεδα θρεπτικών ουσιών στις πρωτεϊνες, υδατάνθρακες, λιπαρά, βιταμίνες.
Πρωτεϊνες Οι πρωτεϊνες είναι σύνθετες αλυσίδες μορίων, η δομή των οποίων αποτελείται από άνω των 20 διαφορετικών αμινοξέων. Αυτά χρησιμεύουν ως δομικά υλικά για την ανάπτυξη του μυϊκού συστήματος, ανάπτυξη και ανθεκτικότητα του πτερώματος-πτερρόροια, αποκατάσταση των κατεστραμμένω κυττάρων και τη ρύθμιση άλλων λειτουργιών του σώματος όπως η παραγωγή σπερματοζωαρίων και αυγών. Οι πρωτεϊνες δεν μπορούν να αντικατασταθούν από κανένα άλλο στοιχείο του οργανισμού. Τα πτηνά παράγουν οργανικά κάποιες ομάδες αμινοξέων, οι οποίες παρόλα αυτά δεν είναι σημαντικές. Τα σημαντικά για τον οργανισμό αμινοξέα λαμβάνονται αποκλειστικά από την διατροφή και είναι άκρως απαραίτητα καθ΄όλη τη διάρκεια της ζωής, αλλά κυρίως κατά σημαντικές περιόδους όπως είναι η ανάπτυξη, η αναπαραγωγή και η πτερόροια. Η ισορροπία τους στη διατροφή είναι εξίσου σημαντική όσο και η έλλειψή τους, καθώς η απορρόφηση αμινοξέων παράγει ουρικό οξύ το οποίο σε μεγάλη παραγωγή δημιουργεί νεφρικά και αρθριτικά προβλήματα. Τα κυριότερα αμινοξέα για τη δημιουργία των φτερών είναι η λυσίνη και η μεθειονίνη.
Υδατάνθρακες Οι υδατάνθρακες αποτελούν ένα σημαντικό μέρος της διατροφής και είναι μια άμεσα διαθέσιμη πηγή ενέργειας. Οι υδατάνθρακες χωρίζονται σε δυο βασικές κατηγορίες, τους πολυσακχαρίτες (άμυλο) και τους μονοσακχαρίτες (σάκχαρα). Οι μονοσακχαρίτες είναι απλοί υδατάνθρακες και δεν είναι ότι καλύτερο για τα πτηνά, καθώς δεν παρέχουν κάτι ουσιαστικό. Οι πολυσακχαρίτες και συγκεκριμένα το άμυλο μπορεί να βρεθεί στους σπόρους. Είναι από τις σπουδαιότερες θρεπτικές ουσίες των πτηνών και συμβάλλει στην παραγωγή δευτερευόντων αμινοξέων τα οποία είναι οι δομικές μονάδες της πρωτεϊνης.
Λιπαρά
Τα Λιπαρά είναι η βασική ενεργειακή αποθήκη των κυττάρων και παίζει ένα σημαντικό ρόλο στον ιστό του σώματος. Η βιολογική αξία κάθε τροφής έχει να κάνει με το ποσοστό ουσιαστικών λιπαρών που περιέχει. Μια δίαιτα χωρίς λιπαρά θεωρείται ανθυγιεινή για τα πτηνά. Τα λιπαρά βοηθούν επίσης στην απορρόφηση του ασβεστίου και των λιποδιαλυτών βιταμινών (Α, D, E, K) προστατεύοντας όργανα όπως το συκώτι και τα νεφρά. Τα λιπαρά αποτελούνται από τρείς τύπους λιπαρών οξέων, τα πολυακόρεστα, τα μονοκόρρεστα και τα κορεσμένα. Κάποια λιπαρά οξέα μπορούν να παραχθούν από τον οργανισμό, όχι όμως τα ουσιαστικά και ζωτικής σημασίας λιπαρά όπως είναι π.χ. το λινελαϊκό οξύ. Αυτή η ανάγκη του οργανισμού καλύπτεται μόνο μέσω της σωστής διατροφής.
Βιταμίνες
Οι βιταμίνες είναι οργανικές χημικές ενώσεις απολύτως απαραίτητες για την ανάπτυξη (σχηματισμό και διατήρηση υγειών ιστών), λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, ρύθμιση του μεταβολισμού, διατήρηση του νευρικού συστήματος και τη γενική υγεία των πτηνών. Οι βιταμίνες είναι πολλές και κάθε μια από αυτές εκτελεί διαφορετική εργασία στον οργανισμό. Είναι αποτελεσματικές σε μικρές ποσότητες. Η ανάγκη για βιταμίνες αυξάνεται σε περιόδους ανάπτυξης, αναπαραγωγής, πτερόροιας, ασθένειας και έλλειψη ηλιακού φωτός. Η έλλειψή τους οδηγεί σε αποβιταμίνωση ή υποβιταμίνωση, αλλαγή της μεταβολικής ισορροπίας του οργανισμού και ασθένειες. Επίσης η υπερβολική λήψη τους μπορεί να οδηγήσει σε υπερβιταμίνωση, καταστροφή του συκωτιού, ασθένεια ή και δηλητηρίαση (βιταμίνες A, D, K).Οι υδατοδιαλυτές: Β1, Β2, Β3, Β6, Β12, C, Β5 (παντοθενικό οξύ) Β9 (φολικό οξύ) Β10, Η (βιοτίνη).Οι λιποδιαλυτές: Α, D, E, K.
ΟΙ ΣΠΟΡΟΙ
Οι σπόροι ταξινομούνται σε δυο κατηγορίες:
– Ελαιούχοι σπόροι: είναι πλούσιοι σε λιπαρά.
– Αμυλούχοι σπόροι: είναι πλούσιοι σε υδατάνθρακες.
Το λειτουργικό μέρος του σπόρου είναι το έμβρυο (φυτώριο). Εκεί γίνεται η αποθήκευση αποθησαυριστικών ουσιών όπως το άμυλο, σάκχαρα, και πρωτεΐνες που είναι απαραίτητες κατά τα διάφορα στάδια της βλάστησης αλλά και για τη διατροφή των πτηνών.
Ο πιστοποιημένος σπόρος είναι ο σπόρος μια συγκεκριμένης ποικιλίας, με ποικιλιακή και αναλυτική καθαρότητα άνω του 98% και με βλαστική ικανότητα άνω του 85% σύμφωνα με Ευρωπαϊκούς Κανονισμούς.